• Początki oświaty w mieście...

        • Pierwsze ślady istnienia szkoły w Gniewkowie sięgają roku 1578.

          Wtedy to istniała tu szkoła parafialna, która, chociaż nie potwierdzają tego źródła, przetrwała do roku 1772, czyli do I rozbioru, w wyniku którego Gniewkowo znalazło się pod zaborem pruskim. W latach 1772-1839 nie istniała w mieście żadna placówka oświatowa. W roku 1840 powstała w Gniewkowie polska szkoła elementarna. Niestety w II połowie XIX wieku, w okresie nasilonej germanizacji szkoła ta stała się w latach 1872-73 szkołą niemiecką, z której to ostatecznie w 1878 roku usunięto język polski, pozostawiając jedynie naukę religii w języku ojczystym. Poczynania te były fragmentem szerszej polityki władz pruskich zmierzających do likwidacji tożsamości narodowej Polaków. Z kronikarskiego obowiązku musimy jednak dodać, iż właśnie w tym okresie na Kujawach powstaje stosunkowo gęsta sieć szkół-zarówno w miastach, jak i w środowisku wiejskim.


      • Powstanie obecnego budynku szkoły...

      • W 1894 r. wybudowany został zabytkowy gmach obecnej Szkoły Podstawowej NR1 w Gniewkowie. Były to lata szczególnie trudne dla polskiej młodzieży. Przyszło jej, bowiem walczyć o polskość, o polską mowę. Również gniewkowskie dzieci stanęły do tej walki, kiedy to u progu XX wieku w wyniku rozporządzeń władz pruskich usunięto nauczanie religii w języku polskim ze szkół. Wielkopolskę i Kujawy ogarnął strajk szkolny, którego symbolem stała się Września. W latach 1906-1907 strajk szkolny podjęty został także przez uczniów gniewkowskiej szkoły. Władze złamały ten opór, jednak wolna Polska była już blisko. Zawitała do Gniewkowa w styczniu 1920 roku. Wkrótce też powróciła do miasta polska szkoła.

        W pierwszym okresie działalności szkoły istniały obok siebie dwie placówki oświatowe – szkoła polska i niemiecka. W 1926 roku szkoła niemiecka uległa likwidacji, jednak już wkrótce, bo w roku 1935 powołano do życia szkołę nr 2 i znów obok siebie istniały po sąsiedzku, w jednym budynku dwie szkoły: nr 1 i nr 2. Kolejna istotna zmiana organizacyjna dokonała się w 1937 r., kiedy to w miejscu szkoły powszechnej powstała szkoła podstawowa 3 stopnia i tak już pozostało do wybuchu wojny.

        W okresie międzywojennym, pionierskim okresie działalnością szkoły sterowało kolejno trzech kierowników: Wiktor Műller w latach 1920-32, następnie Franciszek Hanas w latach 1932-35 oraz Paweł Zawiłowicz od 1935 do 1939roku.

        Był to czas, w którym trzeba było tworzyć i budować bazę oraz oblicze szkoły. W roku 1931 szkoła dysponowała czternastoma izbami lekcyjnymi, a w 1932 wzbogaciła się o gabinet fizyczny. Pamiętano wówczas również o pracy wychowawczej, dlatego też prowadzono szeroki wachlarz zajęć pozalekcyjnych. Już 7 listopada 1922 roku zawiązało się szkolne koło harcerskie. Organizowano także szereg imprez związanych z obchodami rocznic państwowych. Szukano również związków ze środowiskiem lokalnym, ucząc w ten sposób miłości do ziemi ojczystej. Niezwykle dynamiczną działalność prowadził chór szkolny, zespół taneczny oraz koła recytatorskie i teatralne. Szereg organizowanych imprez miało charakter dochodowy, a uzyskane w ten sposób pieniądze przekazywano chociażby na wsparcie remontu szkoły  w  latach  1935-38, czy  na  powiększone  zbiorów  biblioteki  szkolnej.

        W tym też  czasie  pojawił się po raz pierwszy ambitny plan rozbudowy szkoły. Niestety nie został zrealizowany, przeszkodził wybuch wojny. 22r. maja  1939r. Paweł Zawiłowicz dokonał ostatniego wpisu do kroniki szkolnej.

        • II wojna światowa ...

        • Pierwszy września 1939 roku otwiera najbardziej tragiczną kartę w dziejach szkoły.

          Po wkroczeniu Niemców rozpoczęły się aresztowania, które dotknęły głównie  polską  inteligencję.

          W więzieniach hitlerowskich znalazła się większość nauczycieli naszej szkoły, z których wielu rozstrzelano.

          Odeszli wówczas: Edmund  Frajer, Zofia Frajerowa,  Franciszek Mierzwicki, Franciszek Hanas, Paweł Zawiłowicz, Hilary Smul.

          Okupacja nie zniszczyła jednak polskiej oświaty.

          W konspiracyjnych warunkach funkcjonowała tajna szkoła. Tajne nauczenie organizowane było również w Gniewkowie. Piękną kartę na tym polu zapisały: Zofia Mierzwicka, Maria Gandecka, Walentyna Kubiakówna, Janina Piekarska i Hipolita Strobelówna. Dzisiaj mówimy o nich jako o symbolach trwania w polskiej szkole.

          W styczniu 1945 roku do Gniewkowa wkroczyły wojska radzieckie. Skończyła się okupacja niemiecka.

      • Po wojnie...

      • Wojna wyrządziła znaczne straty. Należało uporządkować obejście szkoły, zadbać o sprzęt, o pomoce naukowe.
        Wszystkie te zadania stanęły przed pierwszym, powojennym kierownikiem szkoły- Pawłem Rosińskim. Równocześnie organizował on oświatę dla dorosłych, prowadząc kursy dokształcające dla młodzieży w wieku od 15 do 20 lat. W kursach tych wzięło udział 230 dziewcząt i chłopców.

        Systematycznie powiększała się baza szkolna, i tak w1951 roku oddano do użytku gabinet dentystyczny, w 1953 roku ogrodzono boisko szkolne, a w 1958 roku otworzył swe podwoje sklepik szkolny. Gniewkowskiej młodzieży było wówczas pełno w środowisku lokalnym, szczególnym zaś uznaniem cieszył się chór szkolny.

        W 1963 roku funkcję kierownika szkoły objął Kazimierz Bartecki, który pozostawał na tym stanowisku do roku 1979, kiedy to przeszedł na emeryturę. K. Bartecki zajął się powiększaniem bazy szkolnej: w 1964 roku powstaje boisko sportowe, a w roku 1968 oddano do użytku zastępczą salę gimnastyczną. Z kolei u progu lat 70-tych odbyły się w szkole ważne uroczystości.  Pierwsza w roku 1972-tyczyła życia harcerskiego. 13 marca drużyna harcerska otrzymała sztandar, powołano także Szczep Harcerski im Józefa Bema i Sändora Petӧfiego. Rok następny zapisał kolejną ważną kartę w dziejach szkoły, otrzymała ona patrona, którym stało się Ludowe Wojsko Polskie, obecne Wojsko Polskie.

        W latach 70-tych młodzież brała udział w licznych olimpiadach i konkursach przedmiotowych, osiągając znaczne sukcesy.

        Od 1979 roku do końca1989 roku funkcję dyrektora pełni wieloletni nauczyciel Tutejszej szkoły – magister Jan Szerszunowicz.

        W tym okresie podjęty został bardzo duży wysiłek, zmierzający do zmodernizowania, a następnie rozbudowy szkoły. I tak w latach 1980-81, bez przerywania nauki, został przeprowadzony kapitalny remont szkoły, natomiast 1986 roku z inicjatywy dyrektora, zawiązał się Społeczny Komitet Rozbudowy Szkoły.

        Komitet ten postawił sobie bardzo ambitny plan, który na początku obejmował gromadzenie dokumentacji, a następnie rozpoczęcie wstępnych prac budowlanych.

        Wymagało to znacznego zaangażowania  i osobistego wysiłku.

        W tym okresie szkoła wypracowała swoisty ceremoniał, który tworzył jej zewnętrzne oblicze. Żywą działalność kontynuowało harcerstwo.

        Młodzież uczestniczyła też w licznych konkursach przedmiotowych zarówno na szczeblu rejonowym, jak i wojewódzkim. Szczególną sympatią w środowisku cieszył się, działający w szkole, teatrzyk kukiełkowy.

        Po przejściu Jana Szerszunowicza na emeryturę, funkcję dyrektora przejęła w styczniu 1990 roku magister Olga Sekulska. W kwietniu tego roku miała miejsce w szkole podniosła uroczystość związana z 70 rocznicą reaktywowania działalności placówki. Wówczas to odsłonięto pamiątkową tablicę poświęconą pomordowanym podczas II wojny światowej nauczycielom.

        Równocześnie pod okiem dyrektor Olgi Sekulskiej trwały prace budowlane, zmierzające do wykończenia nowych obiektów szkolnych. W pracy tej niezwykłe wsparcie szkoła otrzymała ze  strony Rady Gminy i ówczesnego burmistrza Jerzego Mazy.

        Prace budowlane zakończyły się w 1992 roku i szkoła wzbogaciła się o nowe sale dydaktyczne, zaplecze sanitarne, stołówkę.

        Kolejnym ważnym dla całej społeczności SP nr 1 momentem było oddanie do użytku i uroczyste otwarcie nowej, pełno wymiarowej sali gimnastycznej, które miało miejsce 12.09.1994r. Sala liczy blisko 900 m powierzchni użytkowej posiada boisko do gry w siatkówkę i koszykówkę oraz piłkę ręczną i co bardzo ważne – ponad 400 miejsc na trybunach.

        Odbywają się w niej nie tylko zajęcia wychowania fizycznego, SKS, ale także zawody sportowe treningi miejscowych drużyn sportowych oraz imprezy środowiskowe o różnym charakterze.

        Niecodziennym i bardzo znaczącym wydarzeniem dla uczniów i nauczycieli szkoły było uroczyste nadanie placówce sztandaru. Miało ono miejsce 08.05.1997 roku a data ta ( 08 maja) na pamiątkę owego wydarzenia została uznana za dzień obchodów Święta Szkoły.